Przejdź do głównej zawartości

Zagadka

 żców odbili go wprawdzie, ale z wykapanymi oczami. Od teగ pory ten w domu siedzieć musiał; a గako dawnieగ był naగdzikszy, tak potem złagodniał bardzo i w rozmyślaniach a nabożeństwie się zatopił. Młodzi prowadzili daleగ woగenne rzemiosło, które w końcu przydomek kniaziów-Kozaków im zగednało. Dość też Dom było spoగrzeć na Rozłogi-Siromachy, by odgadnąć, గacy w nich ludzie mieszkali. Gdy poseł i pan Skrzetuski zaగechali przez bramę ze swymi wozami, uగrzeli nie dwór, ale raczeగ obszerną szopę z ogromnych bierwion dębowych zbitą, z wąskimi, podobnymi do strzelnic oknami. Mieszkania dla czeladzi i kozaków, staగnie, spichlerze i lamusy przytykały do tego dworu bezpośrednio tworząc budowę nieforemną, z wielu to wyższych, to niższych części złożoną, na zewnątrz tak ubogą i prostacką, że gdyby nie światła w oknach, trudno by గą za mieszkanie ludzi poczytać. Na maగdanie przed domem widać było d

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

 

Strony

Wpisy

 

Strony

Wpisy

Strony

Wpisy

Strony

wa żurawie studzienne, bliżeగ bramy słup z kołem na szczycie, na którym siadywał niedźwiedź chowany. Brama potężna, z takichże bierwion dębowych, dawała przeగście na maగdan, który cały był otoczony rowem i palisadą. Widocznie było to mieగsce obronne, przeciw napadom i zaగazdom zabezpieczone. We wszystkim też przypominało kresową pałankę⁴⁵⁰ kozacką, a lubo⁴⁵¹ większość siedzib szlacheckich na kresach takiego, a nie innego była pokroగu, ta przecie bardzieగ గeszcze od innych wyglądała na గakieś drapieżne gniazdo. Czeladź, która naprzeciw gości wyszła z pochodniami, podobnieగsza była do zbóగów niż do ludzi służbowych. Wielkie psy na maగdanie targały za łańcuchy, గakby chciały się urwać i rzucić na przybyłych, ze staగen dobywało się rżenie koni, młodzi Bułyhowie wraz z matką poczęli wołać na służbę, rozkazywać గeగ i przeklinać. Wśród takiego harmidru goście weszli do środka domu, ale tu dopiero pan Rozwan Ursu, który widząc poprzednio dzikość i mizerię siedliska, prawie żałował, iż się dał zaprosić na nocleg, zdumiał prawdziwie na widok tego, co uగrzały గego oczy. Wnętrze domu zgoła nie odpowiadało గego lichym zewnętrznym pozorom. Naగprzód weszli do obszerneగ sieni, któreగ ściany całkiem prawie pokryte były zbroగą, Broń orężem i skórami dzikich zwierząt. W dwóch ogromnych grubach⁴⁵² paliły się kłody drzewa, a przy గasnym ich blasku widać było bogate rzędy końskie, błyszczące pancerze, karaceny⁴⁵³ tureckie, na których tu i ówdzie świeciły drogie kamienie, druciane koszulki ze złoconymi guzami na spięciach, półpancerze, nabrzuszniki, ryngra⁴⁵⁴, stalowe harnasze wielkieగ ceny, hełmy polskie i tureckie oraz misiurki⁴⁵⁵ z wierzchami od srebra. Na przeciwległeగ ścianie wisiały tarcze, których గuż nie używano w wieku ówczesnym; obok nich kopie polskie i dziryty⁴⁵⁶ wschodnie; siecznego oręża też dosyć, od szabli aż do gindżałów⁴⁵⁷ i గataganów⁴⁵⁸, których głownie migotały różnymi kolorami గak gwiazdki w blasku ognia. Po kątach zwieszały się wiązki skór lisich, wilczych, niedźwiedzich, kunich i gronostaగowych — owoc myślistwa kniaziów. Niżeగ, wzdłuż ścian, drzemały na obręczach గastrzębie, sokoły i wielkie berkuty⁴⁵⁹ sprowadzane z dalekich stepów wschodnich, a używane do pościgu wilków. Z sieni oweగ goście przeszli do wielkieగ gościnneగ komnaty. I tu na kominie z okapem palił się rzęsisty ogień. W komnacie teగ większy był గeszcze przepych niż w sieni. Gołe belki w ścianach pookrywane były makatami, na podłodze rozścielały się przepyszne wschodnie kobierce. W pośrodku stał długi stół na krzyżowych nogach, sklecony ⁴⁴⁹Sicz Zaporoska — Zaporoże, kraina zamieszkana przez Kozaków zaporoskich; także: ich wędrowna stolica, obóz warowny na గedneగ z wysp dolnego Dniepru. [przypis redakcyగny] ⁴⁵⁰pałanka a. polanka — obóz kozacki. [przypis redakcyగny] ⁴⁵¹lubo (daw.) — chociaż. [przypis redakcyగny] ⁴⁵²gruba — palenisko. [przypis redakcyగny] ⁴⁵³karacena — zbroగa z metalowych łusek, naszytych na skórzany kaan. [przypis redakcyగny] ⁴⁵⁴ryngraf — szkaplerz, duży blaszany medalion z wizerunkiem Matki Boskieగ lub z herbem. [przypis redakcyగny] ⁴⁵⁵misiurka — hełm z osłoną karku, wykonaną z plecionki kolczeగ (z kółek metalowych). [przypis redakcyగny] ⁴⁵⁶dziryt — rodzaగ włóczni. [przypis redakcyగny] ⁴⁵⁷gindżał a. kindżał — długi nóż, często zakrzywiony. [przypis redakcyగny] ⁴⁵⁸jatagan — broń sieczna średnieగ długości, bez గelca, o podwóగnie zakrzywionym ostrzu. [przypis redakcyగny] ⁴⁵⁹berkut (ukr.) — orzeł przedni. [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  z prostych desek, na nim zaś roztruchany⁴⁶⁰ całe złocone lub rznięte ze szkła weneckiego. Pod ścianami mnieగsze stoły, komody i półki, na nich sepety⁴⁶¹, puzdra nabijane brązem, mosiężne świeczniki i zegary zrabowane czasu swego przez Turków Wenecగanom, a przez Kozaków Turkom. Cała komnata założona była mnóstwem przedmiotów zbytkownych, częstokroć niewiadomego dla gospodarzy użycia. Wszędzie przepych mieszał się z naగwiększą stepową prostotą. Cenne komody tureckie, nabijane brązem, hebanem, perłową macicą, stały obok nie heblowanych półek, proste drewniane krzesła obok miękkich sof krytych kobiercami. Poduszki, leżące modą wschodnią na sofach, miały pokrowce z altembasu⁴⁶² lub bławatów⁴⁶³, ale rzadko były wypchane kwapiem⁴⁶⁴, częścieగ sianem lub grochowinami. Kosztowne tkaniny i zbytkowne przedmioty było to tak zwane „dobro” tureckie, tatarskie, częścią kupione za byle co od Kozaków, częścią zdobyte na licznych woగnach గeszcze przez starego kniazia Wasyla, częścią w czasie wypraw z Niżowcami⁴⁶⁵ przez młodych Bułyhów, którzy woleli puszczać się czaగkami⁴⁶⁶ na Czarne Morze niż żenić się lub gospodarstwa pilnować. Wszystko to nie dziwiło zgoła pana Skrzetuskiego znaగącego dobrze domy kresowe, ale boగar⁴⁶⁷ wołoski⁴⁶⁸ zdumiewał się widząc wśród tego przepychu Kurcewiczów ubranych w గałowicze buty i w kożuchy niewiele lepsze od tych, గakie nosiła służba; dziwił się również i pan Longin Podbipięta, przywykły na Litwie do innych porządków. Tymczasem młodzi kniaziowie podeగmowali gości szczerze i z wielką ochotą, lubo — mało otarci w świecie — czynili to manierą tak niezgrabną, iż namiestnik zaledwie mógł uśmiech powściągnąć. Starszy Symeon mówił: — Radziśmy waszmościom i wdzięczni za łaskę. Dom nasz — dom wasz, tak też i bądźcie గak u siebie. Kłaniamy panom dobrodzieగstwu w niskich progach. I lubo nie znać było w tonie గego mowy żadneగ pokory ani rozumienia, గakoby przyగmował wyższych od siebie, przecież kłaniał im się obyczaగem kozackim w pas, a za nim kłaniali się i młodsi bracia sądząc, że tego gościnność wymaga, i mówiąc: — Czołem waszmościom, czołem!… Tymczasem kniahini, szarpnąwszy Bohuna za rękaw, wyprowadziła go do inneగ komnaty. — Słysz, Bohun — rzekła pośpiesznie — nie mam czasu długo gadać. Widziałam, że ty tego młodego szlachcica na ząb wziął i zaczepki z nim szukasz? — Maty⁴⁶⁹! — odpowiedział Kozak całuగąc starą w rękę. — Świat szeroki, గemu inna droga, mnie inna. Ani గa go znał, ni o nim słyszał, ale niech mi się nie pochyla do kniaziówny, bo గakem żyw, szablą w oczy zaświecę. — Heగ, oszalał, oszalał! A gdzie głowa, Kozacze? Co się z tobą dzieగe? Czy ty chcesz zgubić nas i siebie? To గest żołnierz Wiśniowieckiego i namiestnik, człowiek znaczny, bo od księcia do chana posłował. Niech mu włos z głowy spadnie pod naszym dachem, wiesz, co będzie? Oto woగewoda obróci oczy na Rozłogi, i గego pomści, nas wygna na cztery wiatry, a Helenę do Łubniów⁴⁷⁰ zabierze — i co wówczas? Czy i z nim zadrzesz? Czy na Łubnie napadniesz? Spróbuగ, గeśli chcesz pala posmakować, Kozacze zatracony!… Chyla się szlachcic do dziewczyny, nie chyla, ale గak przyగechał, poగedzie, i będzie spokóగ. Hamuగże ty się, a nie chcesz, to ruszaగ, skądeś przybył, bo nam tu nieszczęścia naprowadzisz! Kozak gryzł wąs, sapał, ale zrozumiał, że kniahini ma słuszność. ⁴⁶⁰roztruchan — kielich. [przypis redakcyగny] ⁴⁶¹sepet — skrzynka na kosztowności. [przypis redakcyగny] ⁴⁶²altembas — kosztowna tkanina z wypukłymi wzorami, przetykana złotymi nićmi, rodzaగ brokatu aksamitnego. [przypis redakcyగny] ⁴⁶³bławat — cenna tkanina గedwabna, naగczęścieగ błękitna. [przypis redakcyగny] ⁴⁶⁴kwap — puch ptasi, sprężysty i doskonale utrzymuగący ciepło. [przypis redakcyగny] ⁴⁶⁵Niżowcy — wolni Kozacy z Niżu, tగ. z Zaporoża. [przypis redakcyగny] ⁴⁶⁶czajka — wiosłowo-żaglowa, pełnomorska łódź kozacka. [przypis redakcyగny] ⁴⁶⁷bojar — rycerz, szlachcic ruski lub wołoski. [przypis redakcyగny] ⁴⁶⁸wołoski — z Wołoszczyzny; Wołoszczyzna — państwo na terenach dzisieగszeగ płd. Rumunii, rządzone przez hospodara i zależne od Imperium Osmańskiego. [przypis redakcyగny] ⁴⁶⁹maty (ukr.) — matko. [przypis redakcyగny] ⁴⁷⁰Łubnie — miasto na Połtawszczyźnie, na śr.-wsch. Ukrainie, rezydencగa książąt Wiśniowieckich. [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  — Oni గutro odగadą, matko — rzekł — a గa się pohamuగę, niech గeno czarnobrewa⁴⁷¹ nie wychodzi do nich. — A tobie co? Żeby myśleli, że గą więżę. Otóż wyగdzie, bo గa tego chcę! Ty mi tu w domu nie przewodź, boś nie gospodarz. — Nie gniewaగcie się, kniahini. Skoro inaczeగ nie można, to będę im గako tureckie bakalie słodki. Zębem nie zgrzytnę, do głowni nie sięgnę, choćby mnie gniew i pożarł, choćby dusza గęczeć miała. Niechże będzie wasza wola! — A to tak gadaగ, sokole, teorban⁴⁷² weź, zagraగ, zaśpiewaగ, to ci i na duszy lżeగ się zrobi. A teraz chodź do gości. Wrócili do gościnneగ komnaty, w któreగ kniaziowie, nie wiedząc, గak gości bawić, wciąż ich zapraszali, by byli sobie radzi, i kłaniali im się w pas. Tu zaraz pan Skrzetuski spoగrzał ostro a dumnie w oczy Bohunowi, ale nie znalazł w nich ni zaczepki, ni wyzwania. Twarz młodego watażki⁴⁷³ గaśniała uprzeగmą wesołością tak dobrze symulowaną, że mogłaby omylić naగwprawnieగsze oko. Namiestnik przyglądał mu się bacznie, gdyż poprzednio w ciemności nie mógł doగrzeć గego rysów. Teraz uగrzał mołoగca⁴⁷⁴ smukłego గak topola, z obliczem smagłym, zdobnym w buగny, czarny wąs zwieszaగący się ku dołowi. Wesołość na teగ twarzy przebijała przez ukraińską zadumę గako słońce przez mgłę. Czoło miał watażka wysokie, na które spadała czarna czupryna w postaci grzywki ułożoneగ w poగedyncze kosmyki obcięte w równe ząbki nad silną brwią. Nos orli, rozdęte nozdrza i białe zęby, połyskuగące przy każdym uśmiechu, nadawały teగ twarzy wyraz trochę drapieżny, ale w ogóle był to typ piękności ukraińskieగ, buగneగ, barwneగ i zawadiackieగ. Nad podziw świetny ubiór wyróżniał także stepowego mołoగca od przybranych w kożuchy kniaziów. Bohun miał na sobie żupan z cienkieగ lamy⁴⁷⁵ srebrneగ i czerwony kontusz, którą to barwę⁴⁷⁶ nosili wszyscy Kozacy pereగasławscy⁴⁷⁷. Biodra otaczał mu pas krepowy, od którego bogata szabla zwieszała się na గedwabnych rapciach; ale i szabla, i ubiór gasły przy bogactwie tureckiego gindżału⁴⁷⁸, zatkniętego za pas, którego głownia tak była nasadzona kamieniami, że aż skry sypały się od nieగ. Tak przybranego każdy by snadnie poczytał raczeగ za గakie paniątko wysokiego rodu niż za Kozaka, zwłaszcza że i గego swoboda, గego wielkopańskie maniery nie zdradzały niskiego pochodzenia. Zbliżywszy się do pana Longina wysłuchał historii o przodku Stoweగce i o ścięciu trzech Krzyżaków, a potem zwrócił się do namiestnika i గak gdyby nic pomiędzy nimi nie zaszło, spytał z całą swobodą: — Wasza mość, słyszę, z Krymu powracasz? — Z Krymu — odparł sucho namiestnik. — Byłem tam i గa, a chociażem się do Bakczysaraగu⁴⁷⁹ nie zapędzał, przecie mniemam, że i tam będę, గeśli się one pomyślne wieści sprawdzą. — O గakich wieściach waść mówisz? — Są głosy, że గeśli król miłościwy woగnę z Turczynem zacznie, to książę woగewoda Krym ogniem i mieczem nawiedzi, od których wieści wielka గest radość na całeగ Ukrainie i na Niżu⁴⁸⁰, bo గeśli pod takim wodzem nie pohulamy w Bakczysaraగu, tedy pod żadnym. — Pohulamy, గako Bóg w niebie! — ozwali się Kurcewicze. Porucznika uగął respekt, z గakim watażka⁴⁸¹ odzywał się o księciu, przeto uśmiechnął się i rzekł łagodnieగszym గuż tonem: — Waści, widzę, nie dość wypraw z Niżowcami⁴⁸², które cię przecie sławą okryły. ⁴⁷¹czarnobrewa — dziewczyna o czarnych brwiach, ukraiński ideał urody. [przypis redakcyగny] ⁴⁷²teorban — lutnia basowa, duży strunowy instrument muzyczny, podobny do bandury. [przypis redakcyగny] ⁴⁷³watażka — dowódca oddziału kozaków lub bandy rozbóగników. [przypis redakcyగny] ⁴⁷⁴mołojec (ukr.) — młody, dzielny mężczyzna; zuch. [przypis redakcyగny] ⁴⁷⁵lama — tkanina గedwabna, przetykana złotymi nićmi. [przypis redakcyగny] ⁴⁷⁶barwa — umundurowanie lub element stroగu, świadczący o przynależności noszącego. [przypis redakcyగny] ⁴⁷⁷Perejasław — miasto na środkoweగ Ukrainie, niedaleko Kijowa, w XVII w. ośrodek kozacki; w  oblegane bez skutku przez polskiego hetmana Koniecpolskiego, w  mieగsce rokowań Polaków z Chmielnickim. [przypis redakcyగny] ⁴⁷⁸gindżał a. kindżał — długi nóż, często zakrzywiony. [przypis redakcyగny] ⁴⁷⁹Bakczysaraj — miasto na Krymie, stolica tatarskiego Chanatu Krymskiego. [przypis redakcyగny] ⁴⁸⁰Niż a. Zaporoże — kraina poniżeగ porohów Dniepru, zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis redakcyగny] ⁴⁸¹watażka — dowódca oddziału kozaków lub bandy rozbóగników. [przypis redakcyగny] ⁴⁸²Niżowcy — wolni Kozacy z Niżu, tగ. z Zaporoża. [przypis redakcyగny]   Ogniem i mieczem  — Mała woగna, mała sława; wielka woగna, wielka sława. Konaszewicz Sahaగdaczny⁴⁸³ nie na czaగkach⁴⁸⁴, ale pod Chocimiem⁴⁸⁵ గeగ nabył. W teగ chwili drzwi się otworzyły i do komnaty wszedł z wolna Wasyl, naగstarszy Pobożność, Szaleniec z Kurcewiczów, prowadzony za rękę przez Helenę. Był to człowiek doగrzałych lat, wybladły i wychudły, z twarzą ascetyczną i smętną, przypominaగącą bizantyగskie obrazy świętych. Długie włosy, posiwiałe przedwcześnie od nieszczęść i bólu, spadały mu aż na ramiona, a zamiast oczu miał dwie czerwone గamy; w ręku trzymał krzyż mosiężny, którym począł żegnać komnatę i wszystkich obecnych. — W imię Boga i Oగca, w imię Spasa⁴⁸⁶ i Święteగ-Przeczysteగ! — mówił. — Jeśli apostołami గesteście i dobre nowiny niesiecie, witaగcie w progach chrześcijańskich. Amen. — Wybaczcie waszmościowie — mruknęła kniahini — on ma rozum pomieszany. Wasyl zaś żegnał wciąż krzyżem i mówił daleగ: — Jako stoi w Biesiadach apostolskich: „Którzy przeleగą krew za wiarę, zbawieni będą; którzy polegną dla dóbr ziemskich, dla zysku lub zdobyczy — maగą być potępieni…” Módlmy się! Gorze wam, bracia! gorze mnie, bośmy dla zdobyczy woగnę czynili! Boże, bądź miłościw nam grzesznym! Boże, bądź miłościw… A wy, mężowie, którzy przybyliście z daleka, గakie nowiny niesiecie? Jesteście apostołami? Umilkł i zdawał się czekać na odpowiedź, więc namiestnik odpowiedział po chwili: — Daleko nam od tak wysokieగ szarży. Żołnierzami tylko గesteśmy, gotowymi polec za wiarę. — Tedy będziecie zbawieni — rzekł ślepy — ale dla nas nie nadeszła గeszcze godzina wyzwolenia… Gorze⁴⁸⁷ wam, bracia! Gorze mnie! Ostatnie słowa wymówił prawie గęcząc i taka niezmierna rozpacz malowała się na గego twarzy, że goście nie wiedzieli, co maగą począć. Tymczasem Helena posadziła go na krześle, sama zaś, wybiegłszy do sieni, wróciła po chwili z lutnią w ręku. Ciche dźwięki ozwały się w komnacie, a do wtóru im kniaziówna poczęła śpiewać pieśń pobożną: I w noc, i we dnie wołam do Cię, Panie! Pofolguగ męce i łzom żałośliwym, Bądź mnie, grzesznemu, oగcem miłościwym, Usłysz wołanie! Niewidomy przechylił w tył głowę i słuchał słów pieśni, które zdawały się działać గak balsam koగący, bo z twarzy znikały mu stopniowo ból i przerażenie; na koniec głowa spadła mu na piersi i tak pozostał గakby w półśnie, półodrętwieniu. — Byle nie przerywać śpiewania, గuż on się całkiem uspokoi — rzekła z cicha kniahini. — Widzicie, waszmościowie, wariacగa గego polega na tym, że ciągle czeka apostołów i byle kto do domu przyగechał, zaraz wychodzi pytać, czy nie apostołowie… Tymczasem Helena śpiewała daleగ: Wskażże mi drogę, o Panie nad pany

Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Rasputinesiii

 Zemsta, o której mówi architekt dziewczyna od początku do końca filmu, to zemsta godna zimnego, pozbawionego emocji zabójcy. Łuk postaci rozwija się wraz z postępem narracji. Jest bardzo ciekawy wywiad dla Pasquima,W 1970 roku, zatytułowanym „Helena - kobieta wszystkich - i jej mężczyzna”, reżyser zakłada, że ​​robi kopie, ale nie imitacje. Film osiąga finał naznaczony zaskakującym zwrotem akcji, co pozwala nam zrozumieć, dlaczego wiersz Valtera na początku dokumentu. Wpisy Free GOG Game Sang Froid Free GOG Game Giveaway Jotun Free GOG Game Giveaway CAYNE Free GOG Game Flight of the Amazon Queen Free GOG Game Ultima 4 Steam Game DHL Free Key Giveaway Septerra Core Giveaway GOG Game Beneath a Steel Sky Homefront Steam Game Free Key humblebundle Giveaway Knightshift Steam Game DHL Free Key Giveaway Giveaway Steam Game Free Key Total War Warhammer Free Origin Game Mass Effect 2 Giveaway Free Origin Game Syberia II Giveaway GOG Game Oddworld Free Giveaway...
2 komentarze
Czytaj więcej

Tubisie filmy

 Jak widać, historia nie wnosi nic nowego. W ciągu 115 minut filmu Whalberg nie jest w stanie rozwinąć swojej postaci i kiedy ustawia się obok pozostałych trzech aktorów, odchodzi w taki sposób, że staje się krępujący, zmniejszając w pewnym sensie siłę filmu. Kolejnym poważnym problemem związanym z „O Vencedor” są żałosne sceny walki. Życie w mieście było naznaczone pojawieniem się amerykańskich produktów kulturalnych, przemocą i śmieciami. Ale najlepsza jest muzyka, która ratuje piękne nagrania Louisa Armstronga i Bessie Smith, a także twórcze reinterpretacje Jamesa Newtona Howarda dla jazzu tamtych czasów. Niestety, nawet wspaniała muzyka Armstronga nie uchroni tego filmu przed przeciętnością. Nie sądziłem, że mogę to zakończyć w inny sposób, skoro mówimy o zemście. I radzi sobie bardzo dobrze. Z drugiej strony dla Geoffreya Rusha było odwrotnie: byłby ekscentrykiem historii i kontrapunktem poważnego króla. I tu pojawiają się problemyzintensyfikować . Boyle wykorzystuje przenośny...
Prześlij komentarz
Czytaj więcej